Yüksek enflasyon ihtiyaç doğurdu: ‘200 TL’lik banknot sayısı yüzde 104 arttı

AKP iktidarı, aylık artışlar devam ederken baz etkisiyle yıllık artış oranı düşen enflasyonla (TÜFE) övünüyor. Oysa, TÜİK’in hesaplamasıyla ile ilgili tartışmalar bir kenara bırakılsa bile 2022 yılı için açıklanan birçok veri enflasyonun gerçek durumunu gösteren sonuçlarla dolu. Bunlardan biri de tedavüldeki kâğıt (banknot) ve madeni (bozuk) paralarla ilgili. Çünkü yüksek enflasyon nedeniyle alışverişlerle ilgili ödeme tutarlarındaki büyük artış, özellikle büyük kupürlü kâğıt para ihtiyacını ortaya çıkardı.

Anımsanacağı gibi, ekonomi yönetimi yalanlasa da geçen yıl “500 TL”lik banknotla ilgili çok sayıda tartışma yapıldı ve bu hâlâ devam ediyor. Ayrıca CHP Sözcüsü Faik Öztrak da, geçen ay yaptığı açıklamada 2009 başında tedavüle çıkan 200 TL’nin bugünkü alım gücünün 29 liraya düştüğünü vurgulamıştı. İşte tedavüldeki paraların son durumu:

“BOZUK PARA” OLDU

– Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre Aralık 2022 sonu itibarıyla 2021 sonuna kıyasla tedavüldeki “200 TL”lik banknot sayısı yüzde 104 artarak 966 milyon 978 bin adede ulaştı. Bunun yanı sıra “100 TL”lik banknot yüzde 7 artışla 1 milyar 176 milyon 729 bin adet, “50 TL”lik banknot yüzde 1 artışla 409 milyon 562 bin adet, “20 TL”lik banknot yüzde 18 düşüşle 211 milyon 205 bin adet, “10 TL”lik banknot yüzde 44 artışla 423 milyon 514 bin adet ve “5 TL’lik” banknot yüzde 13 artışla 358 milyon 560 bin adet oldu. Özellikle 10 TL’deki artış bu paranın da hızla “bozuk para” statüsüne doğru gittiğini gösteriyor.

“1 KURUŞ” UNUTULDU

– Darphane’nin, yine 2022 sonu itibarıyla açıkladığı verilere göre 2021 yılına kıyasla tedavüldeki “1 TL”lik toplam bozuk para sayısı yüzde 15 artışla 3 milyar 261 milyon adede çıktı. Ayrıca “50 kuruş” sayısı yüzde 13 artışla 1 milyar 377 milyon adet, “25 kuruş” yüzde 8 artışla 1 milyar 729 milyon adet, “10 kuruş” yüzde 3 artışla 2 milyar 351 milyon adet, “5 kuruş” yüzde 3 artışla 2 milyar 366 milyon adet ve “1 kuruş” yüzde 1 artışla 341.2 milyon adede çıktı.

Bu kapsamda geçen yıl tedavüle dört ay boyunca 1 kuruş, bir ay ise 5 kuruş çıkarılmadı. Ayrıca 2022 yılı içinde 2021’e kıyasla tedavüle çıkarılan 1 kuruş sayısı yüzde 75, 5 kuruş sayısı yüzde 63 ve toplam bozuk para sayısı yüzde 17 azaldı.

Öte yandan 2022 sonu itibarıyla tedavüldeki toplam bozuk para sayısı 11 milyar 426 milyon adede yükseldi.