Doğu’da artan konut yatırımı Karadeniz’de azalıyor

Hamide HANGÜL

Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan depremlerinin ardından bölgeye yakın illere deprem göçü başlarken, Doğu ve Güneydoğu’nun birçok ilinde konuta yatırım oranında artış görüldü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemelere göre, Türkiye genelinde bu yılın temmuz ayında 81 ilde konut satış oranını en çok artıran il yüzde 467,3’lük artışla Şırnak oldu.

Bu ilde geçen yıl temmuz ayında 49 adet olan konut satışı, bu yıl aynı ayda 278’e çıktı. Söz konusu satışın 37’si yeni, 241’i ikinci elde gerçekleşti. Şırnak’ı, Batman yüzde 80,9, Bitlis yüzde 74,9, Diyarbakır yüzde 68,4, Erzurum yüzde 59,6, Kilis yüzde 46,1, Van yüzde 44,2, Şanlıurfa yüzde 43,5, Kars yüzde 39, Hakkari yüzde 29, Elazığ yüzde 26, Mardin yüzde 23, Ağrı yüzde 19, Gaziantep yüzde 15,5’lik artış oranıyla takip etti.

Depremden en çok etkilenen şehirlerde düşüş sürüyor

Depremin yaşandığı bazı illerde ise konut satışları düşüşünü sürdürürken, en fazla gerileme yüzde 31,2’lik oranla Hatay’da görüldü. Bu şehri Adıyaman yüzde 24,7, Malatya yüzde 19,7, Kahramanmaraş yüzde 15,5, Muş yüzde 13,9, Osmaniye yüzde 11,6 gerilemeyle takip etti. Diğer taraftan satışların Tunceli’de yüzde 8,1, Ardahan’da yüzde 12,9 azaldığı belirlendi. Konut satış oranı en çok artan illere bakıldığında, Diyarbakır’da 1.171’den 1.972’ye, Elazığ’da 930’dan 1.172’ye, Gaziantep’te 2.726’dan 3.158’e, Batman’da 509’dan 921’e, Bitlis’te 255’ten 446’ya, Erzurum’da 653’ten 1.042’ye yükseldiği belirlendi. Kültür turizminde son dönemde yıldızı parlayan ve yaylalarıyla öne çıkan Karadeniz’in bazı illerinde ise konut satışları düşüş gözlendi.

Trabzon’da arttı, Rize’de düştü

Zonguldak’ta yüzde 10,4, Düzce yüzde 10,3, Artvin’de yüzde 1,3, Rize’de yüzde 8, Sinop yüzde 4,2 düşüş yaşandığı belirlenirken, Arap turistin gözdesi haline gelmeyen başlayan Trabzon’da yüzde 21,3, Samsun’da yüzde 25,5, Ordu’da yüzde 16,9, Karabük’te yüzde 15,1 artış kaydedildi. Böylelikle Trabzon’da konut satışı 840’tan 1.019’a, Samsun’da 1.662’den 2.086’ya, Ordu’da 811’den 948’e yükselirken, Zonguldak’ta 559’dan 501’e, Rize’de 289’dan 266’ya, Düzce’de 726’dan 651’e gerilediği belirlendi.

Üç büyük ilde konuta yatırım artışı tek hanede

İstanbul en çok konutun satıldığı şehir unvanını kimseye bırakmasa da konuta yatırım artışı yüzde 9,6’lık oranla tek haneye düştü. İstanbul’da geçen yıl temmuz ayında 14 bin 350 adet olan konut satışı, bu yıl temmuzda 15 bin 724’e yükseldi. İzmir yüzde 6,9’luk artışla konut satışını 4 bin 868’den 5 bin 203 adete çıkartırken, turistlerin gözdesi Antalya’da da konuta yatırım yüzde 9’ulk artışla tek hanede kaldı. Satışlar 4 bin 643’ten 5.059’a yükseldi. Böylelikle üç büyük ilde konuta yatırım artışının tek hanede kaldığı belirlendi.

Aslan payı ikinci el satışların

Konut fiyatlarındaki artış ve kredi imkanlarının daralması konut tercihlerini ikinci ele kaydırdı. Türkiye genelinde bu yıl temmuz ayında satılan 109 bin 548 adet konutun 77 bin 907 adedini ikinci el satışlar oluşturdu. Yeni konut satışlarının 31 bin 641 adette kaldığı belirlendi. En çok konutun satıldığı İstanbul’da da satılan 15 bin 724 konutun 11 bin 988 adedini ikinci el oluşturdu. Söz konusu satışın sadece 3 bin 736’sını sıfır konutlar oluşturdu. İzmir’de de 3.946 ikinci el, 1.257 sıfır konut satılırken, Antalya’da da 3.075 ikinci el, 1.984 yeni konut satıldı.