Sağlıkta Türkiye’nin beka sorunu: 3762 kalori

Oxford Üniversitesi merkezli Our Word in Data, dünyanın en fazla yemek yiyen ülkelerini ve gün içinde aldıkları kalori miktarını paylaştı. Listede 184 ülke bulunuyor ve Türkiye ilk 5 arasında yer aldı. Bahreyn, 4012 kalori alımıyla ilk sırada, obezite sorunuyla bilinen ABD ikinci sıraya yerleşti. Türkiye ise günlük 3762 kaloriyle 5’inci sırada yer aldı. Ayrıca Türkiye’nin dünyada en fazla ekmek tüketen ülkeler arasında birinci sırada olduğu, Statista ve World Bank gibi araştırma şirketleri tarafından elde edilen verilere göre bir kişinin yılda 199.6 kilogram ekmek tükettiği belirtildi. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, fazla kalori yüklenmenin sağlığa etkilerini şöyle açıkladı:

Prof. Dr. Osman Erk

SAĞLIK SORUNLARI HIZLA ARTACAK

Ortalama bir insanın günlük 2200-2400 kalori alması yeterliyken, Türkiye’de günlük kalori tüketimi ortalama kişi başı 3762 kalori olarak bildirilmektedir. Bu rakamın tam olarak doğruyu yansıtıp yansıtmadığı bilinmezken, TÜİK gibi yetkili kuruluşlardan yeterli ve doğru veri elde edilememesi sorunu daha da karmaşık hale getirmektedir. Türkiye’de ortalama her birey günlük olarak yaklaşık olarak fazladan 1500 kalori tüketmeye devam etmektedir. 7000 kalori 1 kilograma eşit olduğuna göre Türkiye’nin diyabet, obezite, kalp-damar hastalığı gibi sorunlardan Avrupa şampiyonu olması beklenen bir sonuç olarak karşımızda durmaktadır. Bu şekilde kalori alınmaya devam edilirse buna hastane, doktor ve ilacın yetmeyeceği aşikardır. Türkiye maalesef kişi başına doktor ve hemşire sayısında Avrupa sonuncusu, acillere ve hastanelere başvuru sayısı bakımından açık ara Avrupa birincisi olmaya devam ediyor, sorun bu şekilde giderse sağlık sisteminin sorunlarının içinden daha da çıkılmaz hale geleceği öngörülüyor.

TEMEL BESİNİMİZ

Türkiye’deki ekonomik sıkıntıları da göz önüne aldığımızda 2015’de TÜİK’in yapmış olduğu bir çalışmada fert başına aylık ortalama ekmek tüketimi 11,226 kilogram iken yine TÜİK verilerine göre 2019’da bir ferdin aylık ortalama ekmek tüketimi 15,21 kilogramdı. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre Türkiye’de temel besin, ekmek ve diğer tahıl ürünleridir. Günlük enerjinin ortalama yüzde 45’i sadece ekmekten, yüzde 58’i ise ekmek ve diğer tahıl ürünlerinden sağlanmaktadır. Ülkemizde kişi başına günde yaklaşık olarak 400-450 gram ekmek tüketilmektedir. Ülke genelinde kişi başına tüketilen enerji miktarının yaklaşık yüzde 45’i ve protein miktarının yüzde 47’si ekmekten sağlanmaktadır. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye’de en çok buğday ve domates tüketildiğini bildirerek, kişi başına yıllık tüketimimiz buğdayda 182,9, domateste 118,6 kilogramı buluyor. Türkiye’de yıllık kişi başına Avrupa ülkelerinin 3 katına yakın 140 kilogram ekmek tüketiliyor. Buğday ve domatesi 52,3 kilogramla patates, 43,3 kilogramla karpuz, 36,2 kilogramla et, 30 kilogramla yoğurt, 26,3 kilogramla üzüm, 26,2 kilogramla şeker, 25 kilogramla süt izliyor.

EKMEKLERİN ÇOĞU KATKI MADDESİ VE TUZ YÜKLÜ

Ekmekteki en önemli tehlike una ve hamura konulan katkı maddesidir. Üretim aşamasında bayatlamayı geciktirmek, küflenmeyi önlemek, kıvam artırmak, nem tutmak, tatlandırmak, su tutmak, hacim sağlamak ve renk vermek için birçok ilave katkı maddesi kullanılır. Kalsiyum propiyonat; kalsiyum karbonat, gliserin, sorbitol, sistein, shotening yağlar, suprex, dark malt; glüten, fruktozdan zengin mısır şurubu; sodyum metabisülfit bu katkı maddeler,ndem bazılarıdır. Ekmek en fazla tuz barındıran yiyeceklerden biridir. Türkiye’de ekmeklerin 100 gramında 1.8 gram tuz bulunmaktadır.