Kanserde açıklanamayan tehlike: Beş kişiden birini etkiliyor

Sigarayı bırakmak, alkolü azaltmak ve sağlıklı beslenmek… Uzmanlar kanseri önlemek için yıllardır insanlara bunlara dikkat etmelerini öneriyor. Ancak kanser yine de yaşam tarzının, kişisel alışkanlıkların veya genetik riskin dışında da bir sonuç olarak karşımıza çıkıyor.

Amerikan Mikrobiyoloji Derneği’ne göre, dünya çapında kanserle ilişkili ölümlerin neredeyse beşte biri, kanserli hücrelerin vücudun savunmasını atlatıp çoğalmaya başlamasına yetecek kadar zayıflatan bir virüs, bakteri veya başka bir organizmanın neden olduğu enfeksiyondan kaynaklanıyor.

Bu, kanser hastalığının bulaşıcı olduğu veya başkalarından bulaşabileceği anlamına gelmiyor ancak hastalığın günlük hayatımızda kaptığımız bazı mikroplar tarafından kısmen tetiklenebileceği anlamına geliyor.

AZ PİŞMİŞ ET, KİRLİ SEBZELER VE SALATALAR SEBEP OLABİLİR

Yapılan araştırmalar, bağırsak kanseri vakalarının genç insanlarda neden arttığını bu durumun açıklayabileceğini öne sürüyor.

Bağırsak kanseri, İngiltere’de her yıl yaklaşık 17.000 kişinin ölümüne neden oluyor ve normalde yaşlı insanlarla ilişkilendirilse de 25 ila 49 yaş arasındaki vakalarda 1990’ların başından bu yana yüzde 22 oranında artış görülüyor.

Cancer Research UK’nin baş klinisyeni Dr. Charles Swanton’a göre bunun nedenlerinden biri, bazılarımızın çocukluk çağında kaptığı bir bakteri olabilir.

Söz konusu bakteri, E. coli’nin belirli bir türü olup az pişmiş et, kirli sebze ve salatalar yoluyla gıda zehirlenmesi salgınlarına neden olmasıyla bilinir.

Laboratuvar araştırmaları, bakterilerin bağırsakları kaplayan hücrelere zarar veren ve zamanla kansere dönüşme olasılığını artıran bir toksin salgıladığını gösteriyor.

ABD’nin Boston kentindeki Harvard Tıp Fakültesi’nden bilim insanlarının 2022 yılında Gastroenterology dergisinde yayımlanan bir çalışmasında, kişilerin bu E. coli türüyle enfekte olduktan sonra bağırsak kanseri geliştirme riskinin arttığı bulundu.

Ancak enfeksiyonlardan kaynaklanabilen tek kanser türü bu değil.

CİNSEL İLİŞKİ SIRASINDA YAYILIYOR

İngiltere’de yılda yaklaşık 3.300 kadını etkileyen rahim ağzı kanserinin neredeyse her bir vakası, çoğunlukla cinsel ilişki sırasında yakın temas yoluyla yayılan bir enfeksiyon olan insan papilloma virüsünün (HPV) yaklaşık 150 türünden birkaçından kaynaklanıyor.

Sigara içmek de riski artırıyor; ancak rahim ağzı kanseri genellikle HPV’nin sağlıklı hücrelere girmesi ve bu hücrelerin moleküler mekanizmasını ele geçirerek daha fazla virüs parçacığı üretmesiyle oluşuyor, bu süreçte hücrelerin normal işleyişi bozuluyor.

Penis, vajina, anüs ve boğazı ilgilendiren kanser vakalarının çoğundan diğer HPV türleri sorumludur.

Warwick Üniversitesi’nde virolog ve moleküler onkoloji profesörü olan Lawrence Young, “Normalde vücudumuzda uzun süre kalan HPV gibi virüsler kanserle ilişkilendirilir. Uzun vadeli viral enfeksiyonlardan bahsediyoruz, virüs hücrelerinizin içinde yıllarca kalıyor. Soğuk algınlığından dolayı kanser olmazsınız.” diyor.