Türkiye’den Ukrayna’ya uzanan ilaç ağı: Halk sağlığı Telegram’da karaborsaya düştü!

Halk sağlığını tehdit eden çetelere bir yenisi daha eklendi.

Kanser, diyaliz ya da psikiyatr hastalarının kullanması gereken ilaçların Telegram uygulaması üzerinden Ukrayna asıllı bir şahıs tarafından açılan kanal aracılığıyla satıldığı görüldü.

Doktor kontrolünde, kırmızı ve yeşil reçeteli çok sayıda ilaç, açılan Telegram kanalı aracılığıyla “müşterilere” satılıyor.

Kanalda kapalı olan bir Instagram hesabına yönlendirilirken açıklama kısmında yazan Rusça cümle ise şöyle:

“Türkiye deposundan uygun depolama seçenekleri, ONKOLOJİ, DİYALİZ ve diğerleri için.”

İLAÇLAR TÜRKİYE’DE YOK TELEGRAM’DA VAR

12punto’dan Hazal Güven’in haberine göre; Kanalın yöneticisi olan Ukrayna asıllı kimliği belirsiz kişi, 4. evre meme kanseri hastalarının kullanması gereken Reampla isimli ilacın elinde bulunup bulunmadığı yönündeki soruya elinde iki adet bulunduğunu şeklinde yanıt verdi.

Satıcı şahıs ile kurulan diyalog şöyle:

Reampla isimli ilacın kullanım amacı şu şekilde:

“Reampla veya Valamor , hormon reseptörü pozitif, ileri (4.) evre meme kanseri olan hastaları tedavi etmek için kullanılan CDK4/6 inhibitörü sınıfından yeni nesil bir kanser ilacıdır. Bu ilaçlar, bir aromataz inhibitörü (letrozol gibi) veya östrojen reseptör blokörü (fulvestrant gibi) ile birlikte kullanılır.”

İlaç depolarındaki fiyatı ise 24 bin 406 TL ile 41 bin 474 TL arasında değişiyor.

İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Simla Dilara Sezgin, ilaç depolarının stoklarını kontrol ediyor ve şöyle söylüyor:

“Ben şu an sizinle konuşurken depodan bakıyorum. Reampla şu anda piyasada yok. Şöyle söyleyeyim; bugün bana gelseniz reçetenizle, “Reçetem var almak istiyorum” deseniz ben bunu size şu anda temin edemem. En fazla depolara ısrar ederim. Şu anda iki depoma da baktım iki depomda da yok. Piyasada yok bu ilaç. Piyasada olduğu zaman bile reçetesiz satılmaz bu ilaç. Reçetesi olmadan vermem bu ilacı yani. Bir yandan da pahalı bir ilaç.”

KANSERDEN ANTİDEPRESANA HER ŞEY VAR

Habere konu Telegram kanalındaki ilaç çeşitliliği de ayrıca dikkat çekiyor.

Görseldeki ilacın psikiyatrik rahatsızlıklarda ve mutlaka doktor kontrolünde kullanıldığı biliniyor. Altında yazan Rusça metinde de şu ifadeler yer alıyor:

“10 mg ve 20 mg Cipralex mevcut

Hafif ve orta şiddette endojen depresyon. Panik atak, panik bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu, fobiler. Organik kaygılı ve depresif bozukluklar.”

Grupta satılan bir başka ilaç ise Plavix.

Yapılan paylaşımın altındaki Rusça metni çevirdiğinizde, söz konusu ilacın kalp hastalarına yönelik olduğu anlaşılıyor:

“Plavix 90 tablet.

İskemik kalp hastalığı (miyokard enfarktüsünden sonra), serebral ve periferik damarların aterosklerozu olan hastalarda trombozun önlenmesi.”

Satılan ilaçlardan bir diğer ise diyaliz hastalarının kullandığı gruptan. İlacın prospektüsünde şöyle açıklanıyor:

“PERFOSE hemodiyaliz veya periton diyaliz tedavisi gören yetişkin böbrek yetmezliği hastalarında kandaki fosfor seviyesinin kontrol edilmesi için kullanılmaktadır.”

Emend isimli ilacın ise yine prospektüsüne bakıldığında kanser hastalarının kullanması için üretildiği görülüyor. Bu ilaç da söz konusu Telegram kanalında mevcut.

“EMEND etkin madde olarak aprepitant içerir ve “nörokinin 1 (NK1) reseptör antagonistleri” adı verilen bir ilaç sınıfına üyedir. Beyinde bulantı ve kusmayı kontrol eden spesifik bir bölge vardır. EMEND bu bölgeye giden sinyalleri bloke ederek bulantı ve kusmayı azaltır. EMEND erişkinlerde kemoterapiye (kanser tedavisi) bağlı bulantı ve kusmayı önlemek için diğer ilaçlarla birlikte kullanılır.”

TÜRKİYE’DE İLAÇ ZAMMINDAN BİLE HABEDARLAR

İlaç satışını gerçekleştiren şahsın 24 Ekim 2024 tarihinde Türkiye’de ilaca gelen yüzde 23,5’luk zammı da grupta duyurduğu görüldü.

Şahıs, Resmi Gazete’de yayımlanan kararı grupta paylaşarak ilaç satışına zam yapacağını bildirdi.

YASALARA GÖRE SUÇ!

Reçeteli olarak satılan ve hem devlet hem de ilgili branşın doktoru tarafından sıkı bir şekilde takip edilmesi gereken ilaçların, sosyal medya üzerinden satılması açıkça suç teşkil ediyor. Konuyla ilgili Anayasa’nın 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun’un 24. Maddesi “(Değişik: 2/1/2014-6514/36 md.) şöyle diyor:

“Eczanelerden zehirli ve müessir maddeler ile ilaçların toptan satışı yapılamaz ve eczaneler ihalelere giremez. Eczaneler arası ilaç takası, toptan satış sayılmaz; ilaçların satışı, alındığı ecza deposuna veya mücbir sebep hâlinde diğer depolara iadesi, eczaneler arasındaki takası, miadı geçmiş ya da bozulmuş olanlarının imhası işlemlerinde ilaç takip sistemine bildirim yapılması zorunludur. İlaçların internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortamda satışı yapılamaz. Eczane eczacıları ve eczaneler adına internet sitesi açılamaz. Eczacılar, kendilerine reçete gönderilmesine yönelik olarak her ne şekilde olursa olsun, kurumlar, hekimler, diğer sağlık kurum ve kuruluşları veya üçüncü şahıslar ile açık veya gizli iş birliği yapamaz, simsar, kurye elemanı ve benzeri yönlendirici personel bulunduramaz, reçete toplama veya yönlendirme yapamaz, bu yollarla gelen reçeteleri kabul edemez. Bu fiillerin tespiti hâlinde eczacı ile aracı kişi veya kuruluşa beş bin Türk Lirasından elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Fiillerin tekrarı hâlinde verilecek idari para cezası, daha önce verilen cezanın iki katı olarak uygulanır.”

İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Simla Dilara Sezgin suç unsuruna dikkat çekerek şunları söyledi:

“Türkiye’de vitamin ya da mineral desteklerini eczane dışında satabilirsiniz çünkü Tarım Bakanlığı onaylı olanlar var. Biz buna bile karşıyız. Ancak bu olaydaki ürünler doğrudan ilaç grubu. Eczane dışında asla satılamaz. Bu bir yasal suçtur.”

‘BAŞKA İHBARLAR DA ALIYORUZ’

İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Simla Dilara Sezgin, başka ilaçlar için de benzer ihbarlar aldıklarını belirterek, şunları söyledi:

“Yine meme kanserinde kullanılan bir ilaç var. İsmi Femera. 3 tane hastam var 3’ü de eczane eczane dolaşıyor. Biz depolardan sürekli talep ediyoruz. Mesela bu Femera’nın da Reample gibi böyle başka kanallarda satıldığını duyduk. Yani benim bulamadığımı onlu beşli adetlerde bulmaları bize güvenilir gelmiyor. Orada sahte ilaçtan şüphelenirim ben.”